naar regering.nl
Kabinet garandeert langdurige zorg voor meest kwetsbaren
Persbericht |
13-06-2008
De AWBZ, de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten (voor de langdurige zorg), zal zich meer toespitsen op de meest
kwetsbaren in de samenleving. Bovendien moet de AWBZ meer gericht zijn op de
specifieke wensen van de cliënt. Dit staat in de kabinetsreactie op het
SER-advies over de toekomst van de AWBZ. De ministerraad heeft op voorstel van
staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingestemd met
toezending aan de Tweede Kamer van deze kabinetsreactie.
De AWBZ moet volgens het SER-advies
de komende jaren fors worden verbeterd om de kwaliteit van de zorg te verhogen,
de kosten beheersbaar te maken en het financiële draagvlak te garanderen. Ook
in andere adviezen is de conclusie getrokken dat de AWBZ in zijn huidige vorm in
de toekomst niet langer de zorg voor de meest kwetsbaren kan zeker stellen. Het
kabinet acht het van belang dat de solidariteit om met z'n allen voor de AWBZ te
betalen, ook in de toekomst behouden blijft. Iemand met een modaal inkomen
betaalt nu al 320 euro per maand premie.
Het kabinet investeert in deze
kabinetsperiode in totaal 2,5 miljard euro extra voor de groei in de AWBZ. Dat
neemt niet weg dat het kabinet ook maatregelen moet nemen, om de geraamde
uitgavenstijging bij met name de PGB's (persoonsgebonden budgetten) te dempen.
Hiervoor worden maatregelen genomen en dit levert in totaal een besparing op van
in totaal 800 miljoen euro in 2010.
Het kabinet spitst de AWBZ in de
toekomst toe op de volgende doelstellingen:
- Versterk de positie van de
cliënt. Cliënten moeten invloed kunnen uitoefenen op de verleende zorg.
Met de persoonvolgende financiering (de zorgzwaartepakketten) zal met ingang
van 2009 het geld de cliënt naar de instelling van zijn keuze volgen en
wordt het geld niet langer verdeeld naar het aantal bedden van een
instelling. In 2010 wordt de zorg na ziekenhuisopname van de AWBZ naar de
Zorgverzekeringswet (ZVW) overgeheveld. Een voorbeeld hiervan is de nazorg
voor iemand die een nieuwe heup heeft gekregen. Deze zorg wordt dan niet
langer vanuit de AWBZ vergoed, maar vanuit de ZVW. Hierdoor sluit de
ziekenhuiszorg beter aan op de zorg thuis.
- Bevorder keuzevrijheid en
diversiteit in wonen: Cliënten moeten zelf kunnen kiezen hoe zij willen
wonen. Zo kunnen mensen ervoor kiezen om de woonkosten zelf te betalen voor
een woning van hun voorkeur, met als voorwaarde dat de zorg wel doelmatig
geleverd kan worden. Het kabinet streeft ernaar dat dit vanaf 2010 mogelijk
wordt voor mensen met een lichamelijke beperking, met een lichamelijke of
zintuiglijke handicap. Het bouwregime wordt vanaf 1 januari 2009 afgeschaft:
dit betekent een forse vermindering van de bureaucratie, omdat geen
bouwvergunningen meer nodig zijn.
- Verbeter de kwaliteit van
zorg, bevorder innovatie. Voor de cliënt moet vergelijkbare
kwaliteitsinformatie zichtbaar zijn. Deze zomer komen kwaliteitsindicatoren
voor verpleging, verzorging en thuiszorg op de website http://www.kiesbeter.nl/
en kunnen cliënten beter kiezen.
- Bestendig solidariteit en
financiële houdbaarheid. De aanspraken vanuit de AWBZ moeten helder worden
gedefinieerd, want de aanspraken in de AWBZ zijn nu te ruim geformuleerd. Zo
moet onbedoeld gebruik van de AWBZ zoveel mogelijk worden teruggedrongen.
Hiervoor worden pakketmaatregelen genomen, met name bij de ondersteunende
begeleiding.
- Verminder bureaucratie door
de zorg weer terug te geven aan de werknemers. De indicatiestelling moet
eenvoudiger en dichter bij de cliënt. Er lopen al enkele pilots, waarbij
onder andere huisartsen en wijkverpleegkundigen de indicatie stellen. De
regionale zorgkantoren blijven tot 2012 de AWBZ uitvoeren, maar met meer
publieke sturing. Bij zorginkoop moeten ze veel meer eisen stellen aan de
kwaliteit van zorg.
De AWBZ is sinds haar oprichting in
1968 onbedoeld gegroeid en biedt nu te ruime aanspraken. Zo is sinds 2003 de
ondersteunende begeleiding (boodschappendiensten, huiswerkbegeleiding,
begeleiding naar de sportclub, etc.) enorm gegroeid, bij ouderen, maar met name
bij de jeugd. Van alle PGB-houders heeft inmiddels 76 procent een indicatie voor
ondersteunende begeleiding. Hiervan is 42 procent onder de 18 jaar. Bij de
meeste jongeren gaat het om autisme en bij bijna een kwart gaat het om ADHD.
Omdat de uitgaven zo sterk zijn gestegen, voornamelijk bij de PGB's en de
indicatie ondersteunende begeleiding bij de jeugd, neemt het kabinet ook
maatregelen om de houdbaarheid van de langdurige zorg voor de meest kwetsbaren
te waarborgen:
- Ondersteunende en
activerende begeleiding worden omgevormd tot één functie begeleiding. De
aanspraak op begeleiding wordt beperkt. Nu heeft men recht op deze
begeleiding in geval van "participatie" in de samenleving of als
de "zelfredzaamheid" in het geding is. Begeleiding wordt vanaf 1
januari 2009 beperkt tot zelfredzaamheid: iemand krijgt alleen begeleiding
als het risico dreigt dat iemand verwaarloost zonder deze begeleiding. De
functie begeleiding blijft uitsluitend bestaan voor zware gevallen en voor
mensen met beperkingen die zelfstandig wonen (om opname te voorkomen).
- De grondslag psychosociaal
verdwijnt uit de AWBZ. In 2008 is al besloten dat mensen met psychosociale
problemen geen ondersteunde begeleiding meer vergoed krijgen via de AWBZ.
Deze groep bestaat voor een groot deel uit dak- en thuislozen. Gemeenten
bieden deze groep hulp in het kader van de Wet maatschappelijke
ondersteuning. Gemeenten zullen worden gecompenseerd voor opvang en
integratie van deze groep.
- Invoeren van een eigen
bijdrage voor alle AWBZ-functies. Dus ook voor begeleiding. Daarvoor gold
tot nu toe geen eigen bijdrage, terwijl voor andere functies al wel een
eigen bijdrage geldt (zoals verpleging en verzorging).
- Beperken gebruik AWBZ door
jongeren met een licht verstandelijke handicap (LVG'ers).De
indicatiestelling door bureaus jeugdzorg en het CIZ moet eenduidig worden om
ongewenste instroom in de AWBZ en de jeugdzorg tegen te gaan. Met ingang van
1 januari 2009 moet er een nieuw indicatieprotocol zijn voor LVG'ers.
Het kabinet doet nog onderzoek naar
de effecten van het aanscherpen van de AWBZ aanspraken op begeleiding in relatie
tot andere voorzieningen (onderwijs, jeugdzorg) en de resultaten worden
meegenomen in de begroting van 2009